با منفی گرایی کودکمان چگونه برخورد کنیم؟

لجبازی با والدین و معلمین به صورت منفی گرائی نیاز به درمان توسط روانپزشک و مشاور دارد. مقاله زیر توسط دکتر ندا فرزانه بهترین روانپزشک ، زوج درمانگر  در مورد “با منفی گرایی کودکمان چگونه برخورد کنیم؟”توسط ایشان برای خوانندگان محترم سایتشان تهیه شده است.

منفی گرایی در رفتار انسانها میتواند تاثیرات منفی زیادی داشته باشد. منفی گرایی میتواند ریشه در کودکی و طرز رفتار والدین داشته باشد. یکی از تعریفهای منفی گرایی این است که بعضی از افراد در هر موقعیتی که هستند فکر می کنند که یک جای کار اشکال دارد. البته مهم نیست که چقدر اوضاع درست باشد. موضوع قابل توجه این است که آنها همیشه به قسمت نادرست هر موضوع توجه می کنند.

کنار آمدن با آدم منفی گرا،چه کودک یا چه بزرگسال کار بسیار سختی است چون فقط روی مشکلات متمرکز است و آن فرد نگرشی منفی دارد.
یکی از مهمترین نکاتی که در مورد منفی گرایی کودکان باید دانست این است که بدانیم که حوادث استرس زای اوایل زندگی و مشکلات ناشی از آن چه تأثیری روی انعطاف پذیری کودکان در مقابله با مشکلات و شرایط استرس زا می گذارند.
یک سری بررسی هایی را بر روی مشکلات و عوامل استرس زا در کودکان که در سن هفت تا یازده سال بودند را انجام داده اند که نشان داده اند ارتباطی بین عوامل استرس زا در دوران کودکی با منفی گرایی کودکان این گروه سنی وجود دارد. مهمترین مثال عوامل استرس زا در کودکی برای کودکان با منفی گرایی را می توان پدر و مادری بیان کرد که همیشه با هم بحث میکرده اند. در حقیقت، این همان فضای سمی است که باعث متشنج شدن محیط رشد و نمو کودک می شود.
طبق بررسی هایی که خانم دکتر ندا فرزانه روانپزشک و روان درمانگر بر روی مقالات متعددی که در این زمینه وجود دارند، انجام داده اند، مشخص شده است که استرس های اساسی که در دوران کودکی توسط پدر و مادر پرخاشگر بر روی کودک اعمال شده است، میتواند بر روی انعطاف پذیری، پاسخ های فیزیولوژیکِ بدن کودک و پیش بینی عوامل استرس زای حاد و نیز درک کودک از عوامل استرس زای محیطی تأثیرات بسزایی داشته باشه.
البته نتایجی که در مورد مطالعات در مورد تأثیرات دعوا و پرخاشگری پدر و مادر بر روی کودک هایی که منفی گرایی دارند، خیلی نتایجِ متضادی هست. بعضی از بررسی ها نشان گر این است که اگر بچه ها عوامل استرس زای محیطی را تجربه کرده باشند، بعضی از آن عوامل میتوانند تأثیر مثبت بر روی پاسخ به استرس و افزایش انعطاف پذیری روانی ِکودکی که منفی گرایی دارد، داشته باشد. در حالیکه بررسی های دیگر بیانگر این مطلب اند که این وقایع استرس زای منفیِ مربوط به پدر و مادر میتواند تأثیرات منفی بسیارزیادی بر روی رفتار و روان کودک داشته باشد.
افرادی که میزان استرسهای زیادی را در کودکی بخصوص در بستر خانواده بخاطر محیط متشنجِ روانی خانواده تجربه کرده اند، ریسکِ خطر بالاتری را برای مشکلات رفتاری بخصوص منفی گرایی دارند. البته از لحاظ دیدگاه نوروبیولوژی اینکه دقیقا چه اتفاقی برای این بچه ها در این محیط می افتد تا منفی گرا شود، کاملا مشخص نیست. البته یکسری تئوری های رفتاری وجو دارند که بیان می کنند که تأثیرات منفی بر روی مهارتهای تصمیم گیری این کودکان ، تغییرات در فعالیت مغزی در مواردی که فرد در معرض استرس قرار میگیرد و یا تغییرات در پاسخهای نورون های مغزی در واکنش به روند های پاداش و یا تنبیه رخ می دهد. تمام این تغیرات میتواند از دوران کودکی در فرد شکل بگیرد و تا دوران بزرگسالی هم ادامه دار شود.
متأسفانه این مشکلات ثانویه میتواند در کنار یکسری از موارد دیگر هم پیچیده تر شوند. مثلا اینکه سوء استفاده از مواد مخدر و یا الکل در پدر و مادر میتواند زمینه ساز افزایش اختلافات بین پدر و مادر در آنها بوده باشد و یا اینکه مشکلات مالی و یا مشکلات روانی پدر و مادر میتواند بر روی سلامت روانی کودکان تأثیر منفی بگذارد.
فرزندانی که در محیطی رشد میکنند که پدر و مادرشان بسیار با هم از لحاظ عاطفی دارای مشکلات جدی مثل پرخاشگری های کلامی و پرخاشگری های فیزیکی هستند، رفتارهای غیر انطباقی مثل منفی گرایی نیز در آنها افزایش می یابد.
مطالعات رفتاری نشان داده اند که پدر و یا مادری که نوع الگوی فرزند پروری داشته اند که رفتارهای خشنی با کودکانشان داشته اند، این مسئله باعث افزایش میزان زیادی از مشکلات روانی در کودکان بخصوص منفی گرایی در آینده می شود.

البته سوال مهم این است که اگر یکی از والدین دارای الگوی فرزند پروریِ خشنی باشد، آیا خشونت رفتاری مثل دعوا، بهانه گیری، رفتارهای پرخاشگرانه و یا تنبیه بدنی میتواند تحت تأثیر نوع دیگر فرزندپروریِ والد دیگر نیز باشد؟

البته همانطور که در ابتدای مقاله هم ذکر شد، پدر و مادری که خشونت رفتاری دارند،احتمال ریسکِ خشونت در کودک در تعاملات آینده اش با بقیه بخصوص منفی گرایی افزایش می یابد.
توصیه ای که خانم دکتر ندا فرزانه به عنوان روانپزشک خانم برای والدین کودکان با منفی گرایی دارند، این است که در زمینه منفی گرایی کودکان اطلاعات بیشتری کسب کنند. در ادامه نمونه هایی از منفی گرایی کودکان و توضیحات تکمیلی در این زمینه برای والدین داده شده است:
اگر شما یک بچه غرغرو دارید احتمالا سرتان را به علامت تایید تکان می دهید. شما میخواهید که فرزندتان شاد باشد و با تمام وجود برای آن تلاش می کنید اسباب بازی میخرید. شما با او بازی می کنید در صف شهربازی می ایستید، برای او لطیفه خنده دار می گویید، ماکارونی با پنیر درست می کنید و بارها و بارها به خاطر او کارهای خود را عقب می اندازید.

متخصص اعصاب کودک

نکته شماره ۱:

منفی گرایی با غمگین بودن فرق میکند.

منفی گرایی با افسردگی که علامت آن غمگینی و کج خلقی پایداراست نیز فرق میکند.منفی گرایی مربوط به نوع تفکر وشناخت است روش نگاه کردن به زندگی است نه یک وضعیت اخلاقی ساده.

ویژگی منفی گرایی تمایل مداوم به دیدن نیمه ی خالی لیوان است حتی وقتی که قسمت عمده ای از آن پر است.بچه های منفی گرا یک میز را که روی آن پر از اسباب بازی استبه خاطر عدم وجود اسباب بازی مورد علاقه ی خود نادیده میگیرند.

در بچه های منفی گرا اگر بعد از یک روز کامل بازی کردن اجازه ی تماشای فیلم نا مناسب را به آنها ندهید. لب و لوچه ی آنها آویزان میشود.حتی وقتی خوشحال هستند رضایتشان شکننده است.حتی اگر موضوع ناراحت کننه ی خاصی هم وجود نداشته باشد آنها خیلی غر می زنند.

نکته شماره ۲:

نقش دیدگاه فرد در نگاه به مشکلات در فرد منفی گرا چگونه است؟

آیا تا به حال از مسیرهای مانع دار عبور کرده اید؟

همانطور که میدانید در این مسیرها انواع مانع وجود دارد. مانع های چوبی که باید از روی آنها بپرید مخروط هایی که باید از لا ب لایشان به صورت مارپیچ عبور کنید یا تخته  هایی که باید از روی آنها بگذرید و…

بیشتر بچه ها وقتی وارد این مسیرها میشوند با خودشان می گویند: (( وای! باید خیلی جالب باشه! )) آنها با هیجان  و سرعت تمام مسیر را شروع  میکنند و یکی یکی از مانع ها عبور میکنند.

در یک مسیر هر مانع برای خودش یک ماجرا دارد و باید فتح شود.

خودتان را در حالی که آماده ی حرکت در مسیر مانع دار و گذشتن از آنها هستید تصور کنید.

فکر کنید از کدام مسیر و چگونه باید از همه ی مانع ها بگذرید.

اگر شما توصیه کرده اید که از روی مانع بپرد  یک ستاره به خودتان بدهید.

شما دقیقا میدانید که چه کار باید کرد.

آیا میدانستید که زندگی هم مثل همین مسیر مانع دارد؟

مشکلات بسیاری وجود دارد که باید از آنها عبور کرد.

منفی گرایی چیست؟ اوضاع همیشه همانطور که ما برنامه ریزی میکنیم پیش نمیرود.

منفی گرایی یعنی توجه کردن روی قسمت های بد ماجرا

نکته شماره ۳:

به نظر شما افراد منفی گرا اغلب چه احساسی دارند؟

بعضی از افراد بیشتر روی جنبه های خوب یک موقعیت تمرکز می کنند.آنها همیشه انتظار دارند اتفاقهای خوب پیش بیاید و در حالی که مشکلات را میبینند توجه زیادی به آن نمیکنند.این افراد خوش بین یا مثبت اندیش هستند

به نظر شما افراد مثبت گرا معمولا چه احساسی دارند؟

مسلم است که هیچ کس همیشه منفی گرا یا مثبت اندیش نیست اما معمولا افراد یکی از این ویژگی ها را بیشتر از دیگری نشان میدهند .

افراد منفی گرا معمولا متوجه منفی گرایی خود نیستند. انگار که آنها ذره بینی به دست دارند که چیزهای بد را بزرگتر و چیزهای خوب را کوچک تر نشان میدهد. انگار که چیزهای بد واقعا بزرگ هستند.

نکته شماره ۴:

منفی گرایی چطور آغاز می شود؟

شاید با خودتان فکر کنید که افراد منفی گرا به این دلیل منفی گرا شدند که مدام برایشان اتفاقات بد افتاده است اما اینطور نیست. برداشت منفی یا مثبت ارتباط کمی با نوع اتفاقات زندگی دارد.

نکته شماره پایانی که در مقاله بهترین روانپزشک تهران مطرح شده این است:

منفی گرا یا مثبت گرا بودن به افکاری بستگی دارد که درون شماست نه به اتفاقی که در بیرون افتاده است.