دکتر روانپزشک یا متخصص اعصاب و روان، پزشک متخصصی است که بعد از پایان هفت سال ادامه تحصیل به عنوان پزشک عمومی، ادامه تحصیل داده و ۴ سال نیز به عنوان متخصص در زمینه علوم روانپزشکی تحصیل کرده است.در ادامه و بعد از ذکر مقدمه بالا به این نکته اشاره می کنیم که چه نکاتی را باید قبل از انجام ویزیت روانپزشک حضوری و یا آنلاین در نظر داشته باشید تا آمادگی های لازم برای جلسه ویزیت را داشته باشید که در ادامه به چند نکته برای آماده شدن برای جلسه ویزیت روانپزشک اشاره می کنیم.
چند مورد کلی در مورد اموری که در مراجعه به صورت حضوری و یا غیر حضوری توسط روانپزشک (Psychiatrist) انجام می شود، به صورت اختصار توسط ندا فرزانه دکتر متخصص روانپزشکی که در فرایند تشخیص و درمان بیماران با علائم روحی روانی انجام می شود، اشاره می شود:
• جمع آوری اطلاعات پزشکی از بیمار، اعضای خانواده یا سایر پزشکان، روانشناس و یا روان درمانگر که فرد به آنها مراجعه کرده و ثبت این اطلاعات قبلی در زمینه سابقه قبلی مشکلات و بیماری های جسمی و روانی
• تجویز دارو و استفاده از روش های روان درمانی یعنی درمان های غیر دارویی مثل هیپنوتیزم، زوج درمانی، روان کاوی، مشاوره، بیوفیدبک و نوروفیدبک.
• بررسی و ارزیابی آزمایشات ، نسخه های قبلی و سایر مدارک پزشکی و تست های روانشناسی ارزیابی شده برای تشخیص و درمان مثل تستهای ارزیابی شخصیت در موارد مشاوره قبل ازدواج و یا زوج درمانی
• معاینه بیمار برای ارزیابی شرایط جسمی
• بررسی نتایج سونوگرافی، سی تی اسکن، ام آر آی و نوار مغز قبلی
• درمان بیمار با استفاده از روش های روان درمانی بخصوص در موارد بیماری های افسردگی، اضطرابی، وسواسی جبری، کنترل خشم، مدیریت اضطراب و غیره به طور همزمان با تجویز داروهای روانپزشکی برای کنترل علائم بیمار
• ارائه برنامه های درمانی به صورت تیم درمان روانپزشک و روانشناس و مددکار
• مشاوره قبل از ازدواج و نیز مشاوره بعد از ازدواج
• ارائه توصیه های لازم به بیمار در مورد شرایط بیماری، مدت زمانی که نیاز هست تا فرد دارو مصرف کند و نیز حداقل مدت زمان درمان روانپزشکی بر اساس صلاحدید روانپزشک
• ویزیت بیماران بر اساس به روز ترین اطلاعات علم روانپزشکی دنیا
• انجام تحقیقاتی برای افزایش اطلاعات نسبت به مشکلات علم روانپزشکی
• ویزیت غیرحضوری و مجازی در موارد اورژانسی و شرایط بحرانی
• رازداری در ارائه گزارشات روانپزشکی بیمار
ابزار و مهارت های لازم برای کار روانپزشکان چیست؟
در هر شغلی برای انجام بهتر کار نیاز به مهارت ها و امکاناتی هست که این نیاز در مورد روانپزشکی نیز صدق می کند. ابزار و امکانات مورد نیاز برای روانپزشک ها عبارتند از:
شفقت : روانپزشک فردی حرفه ای، مسئول و پذیرنده برای افراد مبتلا واقعی به بیماری روانی است و تا زمانی که از نظر پزشکی و حرفه ای برای او محدودیت ایجاد نشود، کمک کننده به مراجعین خود باشد. البته مراجعین و بیماران مراجعه کننده باید بدانند که چون به مطب روانپزشک مراجعه می کنند، به این معنی نیست که هر حرف توهین آمیز، بدقولی، بی احترامی و یا عدم حضور به موقع در مطب روانپزشکی قابل قبول است. بنابراین بیمار وقتی که قصد مراجعه به روانپزشک را دارد درست باید مثل هر زمان دیگری که قصد مراجعه به هر پزشک عمومی و یا متخصص دیگری را نیز دارد، احترام متقابل به روانپزشک، فضای مطب و قوانین مطب بگذارد و صرفا این انتظار بیجا را بیمار و نیز اعضای خانواده او نداشته باشند که چون به عنوان بیمار روانی به مطب روانپزشک مراجعه می کند، پس هر کار غیر اخلاقی و اعتراض غیر منطقی یا به کار بردن الفاظ بدی را که انجام می دهد را باید روانپزشک تحمل کند و صرفا مراجعه به روانپزشک توجیه کننده انجام این کار مثل هر مطب دیگری نیست.
مهارت های برقراری ارتباط با دیگران : روانپزشک و نیز روان درمانگر اغلب نوبت بعدی ویزیتی برای بیمار قرار می دهند تا با پیگیری و آنالیز روند درمان بیمار، مراقبت های مداوم و منظم به بیماران خود ارائه دهند.
مهارت تشخیص از طریق ارتباط : روانپزشک در جلسه ویزیت روانپزشکی از طریق مسائل کلامی و غیر کلامی و با توجه به هر گونه تغییر در رفتار بیمار، نوع بیماری و مشکل او را تشخیص می دهد.
مقید بودن به اخلاقیات حرفه ای : کار با بیماران مبتلا به مشکلات روحی و روانی که در زمینه خصوصی ترین مسائل خود مثل روابط جنسی نیز با روانپزشک صحبت می کنند، نیازمند پایبند بودن روانپزشک به اصول رازداری است. به این ترتیب مقید بودن به اصول حرفه ای اخلاقی یکی از مهم ترین مهارت هایی است که روانپزشک باید داشته باشد.
مقید بودن به اصول درمان حرفه ای پزشکی: متاسفانه یکی از تصورهای نادرستی که در ایران از روانپزشک است این است که چون ما مشکل روانی داریم که به روانپزشک مراجعه می کنیم، بنابراین ما به عنوان بیمار مراجعه کننده به روانپزشک نیاز نیست که به موقع در مطب حاضر شویم یا هر وقت که حتی حالمان بد شد، باید حتی اگر روانپزشک زمان خالی نیز ندارد چون از قبل نوبت نگرفته بودیم، ما را در همان موقع ویزیت کند و مواردی مشابه. به نوعی انتظارات غیر اصولی از روانشناس و روانپزشک داشتن. اگر هم که روانپزشک و روانشناس این کارها را انجام ندهد، پس دکتر روانپزشک خوبی نیست و انگ های نامربوطی به او زده می شود که خودش نیز مشکل روانی دارد.
زمینه های کلی تخصص روانپزشک:
برخی روانپزشک ها بر روی یک تخصص خاص تمرکز می کنند
خدمات روانپزشکی شامل موارد زیر است :
- روانپزشک کودک و نوجوان
- روانپزشکی پریناتال (perinatal psychiatry ) تخصص مربوط به سلامت روان مادر و کودک
- روانپزشکی جوانان
- روانپزشکی اعتیاد
- روانپزشکی سالمندان
- روانپزشکی قانون (روانپزشکی مربوط به اصول پزشک قانونی )
- روان درمانی (درمان از طریق مشاوره و صحبت کردن و درمان غیر داروئی)
برخی از روان پزشکان متخصص در کمک به گروه های سنی ویژه‌ای هستند، مانند روان پزشک کودکان، که تشخیص و درمان بیماری های گروه سنی کودکان یا نوجوانان را بر عهده دارد مثل بیماری های کم توجهی بیش فعالی کودکان، اوتیسم، عقب ماندگی ذهنی، افسردگی کودکان، اضطراب جدایی، بی اختیاری ادار شبانه، اختلالات یادگیری، لکنت زبان و سایر موارد.
کلام آخر
گرچه لیست بیان شده در مورد اینکه چه افرادی نیاز به مراجعه به روانپزشک دارد اصلا جامع نیست، اما علائم بالقوه بیماری های روحی و روانی را به طور گسترده ای پوشش می دهد. اگر هر یک از این علائم را در خود مشاهده می کنید بهتر است حتما به روانپزشک مراجعه کنید و به یاد داشته باشید هر چه سریعتر به روانپزشک برای تشخیص بیماری و درمان مراجعه کنید، سریعتر بهبود پیدا خواهید کرد.
دکتر ندا فرزانه روانپزشک و روان درمانگر بیان می کند که به یاد داشته باشید در زمان ویزیت حضوری و یا غیر حضوری تلفنی توسط روانپزشک آمادگی این مسئله را داشته باشید که امکان دارد روانپزشک سوالاتی در مورد مشکلی از شما می پرسد که باعث شده به وی مراجعه کنید. به علاوه روانپزشک سوالاتی در مورد تمام اتفاقاتی که در زندگی تان افتاده، افکار و احساسات تان و همچنین وضعیت جسمی تان و یا هر آنچه که به عنوان پزشک برای تشخیص و درمان نیاز به دانستن آن دارد باید از شما در ویزیت بپرسد. البته که راز داری نیز به علت پزشک بودن طبق قوانین اخلاق پزشکی رعایت می شود. این سوالات یکی از روش هایی است که از آن طریق روانپزشک می تواند وضعیت شما را درک کند و روش درمانی مناسبی را برایتان انتخاب کند به صورت تجویز دارو و یا درمان های غیر دارویی.