اختلال ملال قبل از قاعدگی درمان نشده، یکی از شایعترین علل بیماری افسردگی در زنان است. در متن زیر خانم دکتر ندا فرزانه متخصص اعصاب و روان تهران توضیحاتی در مورد “نکات کلیدی درمان اختلال افسردگی قبل از قاعدگی” برای خوانندگان محترم سایتشان بیان کرده اند.
دکتر فرزانه متخصص روانپزشک بیان می کند که به طور خلاصه، در تشخیص اختلال ملال قبل از قاعدگی یا سندرم قبل از قاعدگی میتوان گفت که در اکثر سیکل های قاعدگی، بعضی از علائم باید در هفته آخر سیکل عادت ماهانه قبل از شروع پریود وجود داشته باشد و افراد در ابتدای شروع خونریزی ماهانه و یا چند روز بعد احساس بهتری دارند و تمام علائم در طول مدت بعد از قاعدگی به طور کامل یا تقریبا به طور کامل ناپدید می شوند. سندرم قبل از قاعدگی Premenstrual syndrome) PMS) میتواند در هر سنی پس از شروع قاعدگی بسته به تفاوت های فردی شروع شود ولی معمولا بین سن بلوغ و ۲۰ سالگی نیز دیده می شود. این سندرم دارای دو نوع علائم جسمی و علائم روحی – روانی است که به اختصار به مهمترین علائم اشاره می شود.
مهمترین علائم روانی سندرم قبل قاعدگی PMS:
سندرم پیش از قاعدگی برای بیشتر زنان از سن شروع قاعدگی شروع می شود. مهمترین ویژگی های روحی روانی سندرم قبل از قاعدگی یا ملال قبل از قاعدگی وجود دارند عبارتند از:
- عدم ثبات هیجانی
- تحریکپذیری شدید
- عصبانیت
- افزایش تعارضات بین فردی
- خلق و خوی شدیدا افسرده و یا تحریک پذیری
- اختلال در خواب و علائم اضطراب که ممکن است با علایم رفتاری و جسمی نیز همراه باشد.
علائم باید در طول بیشتر سیکل های قاعدگی زن وجود داشته باشند و تاثیر منفی بر عملکرد شغلی و اجتماعی زن وجود دارد. نکته جالب در مورد دقیق ترین تخمین در مورد طیف خفیف تا شدید شیوع سندرم ملال قبل از قاعدگی این است که ۱.۸% زنان که این علائم را دارند اما هیچ اختلال عملکردی در زمینه زناشویی، فردی یا شغلی ندارند در حالی که ۱.۳% از زنان مبتلا این علائم را دارند و همچنین اختلالات عملکردی و دیگر علائم همراه را نیز دارند.
مهمترین علائم جسمی سندرم قبل قاعدگی
ندا فرزانه دکتر روانپزشک که در تهران فعالیت می کند بیان می کند که اگر چه بیش از ۲۰۰ علامت شناخته شده در مورد سندرم قبل از قاعدگی وجود دارند اما شایع ترین علائم شامل سردرد، تمایل به غذاهای خاص، افزایش اشتها، درد، خستگی، تورم در برخی از بخش های بدن، آکنه، خستگی، نفخ، کمر درد، حساسیت پستان، ولع غذا، خستگی، اضطراب، زود رنجی، کنارهگیری اجتماعی و افسردگی هستند.
طبق بعضی دیگر از بررسی ها در خانمهای جوان نیز مشخص شده است که شیوع سندرم پیش از قاعدگی Premenstrual syndrome) PMS) در دانشجویان حدود ۵۸.۱ درصد میباشد. طبق این بررسی ها سندرم پیش از قاعدگی به طور قابل توجهی در دانشجویانی که سیگار و مشروب استفاده می کنند، مقدار زیادی از غذاهای چرب و پرکالری مصرف میکنند یا مشکلات اقتصادی دارند و نیز کسانی که مبتلا به بیماری مزمن مثل مشکلات تیروئید یا کم خونی دارند، بیشتراست. از طرف دیگر نیز احتمال بیماری افسردگی ماژور در زنان با ملال قبل از قاعدگی نیز بالاتر است. به نوعی ارتباط دو طرفه بین سندرم قبل از قاعدگی با بیماری افسردگی عمده در زنان مستعد وجود دارد.
از طرف دیگر، سندرم پیش از قاعدگی در زنانی که به بیماری های روانی دیگر نیز مبتلا هستند مثل بیماری اضطراب منتشر و یا حملات پانیک دارند و یا سبک زندگی ناسالم دارند، بیشتر است. ندا فرزانه روانپزشک خانم بیان می کند کسانی که مبتلا به ملال قبل از قاعدگی هستند، احتمال ابتلا به حمله پانیک در فرد در طول زندگی بیشتر است.
تغییرات فیزیکی ویژه ای نیز احتمال دارد که در بیشتر زنان در طول دوره عادت ماهانه بیشتر باشد مثل دردهای بدنی مزمن، سردرد، بدن درد، تهوع، استفراغ، سرگیجه و سبکی سر نیز وجود دارد که باید توسط متخصص زنان و زایمان و نیز روانپزشک متخصص نیز بررسی شود.
سندرم قبل از قاعدگی Premenstrual syndrome) PMS) به عنوان یک فرآیند چرخه ای توصیف می شود که در مرحله فاز دوم قاعدگی شروع می شود و تقریبا ۴ روز بعد از قاعدگی به پایان می رسد و موجب تغییرات فیزیکی، شناختی، عاطفی و رفتاری نشان در زن بشود. اغلب این علائم با آغاز قاعدگی فرد ناپدید می شوند. که تنش پیش از قاعدگی Premenstrual syndrome)PMS) می تواند تا ۷۵ % زنان نیز دیده شود. همچنین سندرم قبل از قاعدگی Premenstrual syndrome) PMS) می تواند در ۷۵ % زنان دیده شود و در زنان جوان میزان آن بیشتر از زنان با سن بالاتر نیز بالاتر است.
شایع ترین علائم عاطفی و رفتاری سندرم قبل قاعدگی عبارتند از
زود رنجی، ناراحتی، کج خلقی، بدبینی، افسردگی، خستگی، کاهش توجه و تمرکز، ناامیدی و تحریک پذیر بودن. اگر چه سندرم قبل پریود (PMS) ناشناخته است، اما مشخص شده است که برخی از عوامل می توانند موجب تشدید علائم ملال قاعدگی شوند. بعضی بیماری های روانی مثل بیماری افسردگی عمده، بیماری وسواس فکری،عوامل هورمونی، مشکلات خانوادگی و استرس های محیطی.
اختلال ناخوشی پیش از قاعدگی (PMDD)
بیش از ۹۰% زنان در سراسر جهان این علائم را در سن باروری خود تجربه می کنند. با این حال، نوع شدیدتر سندرم قبل از قاعدگی Premenstrual syndrome) PMS) که اختلال افسردگی قبل از قاعدگی Premenstrual dysphoric disorder)PMDD) نامیده می شود، می تواند منجر به کاهش چشمگیر عملکرد به دلیل علائم شدید غیر معمول شود که در ۲ % از زنان رخ می دهد.
تشخیص سندرم قبل قاعدگی
تعیین شیوع ملال قبل قاعدگی در جامعه و عوامل موثر بر آن بر روی درمان این بیماری بسیار مهم است. البته برای ارزیابی شدت سندرم قبل از قاعدگی می توان از پرسشنامه های استاندارد شده که مخصوص ملال قبل از قاعدگی است، می توان برای تعیین شدت سندرم قبل از قاعدگی استفاده کرد. شیوع “سندرم قبل قاعدگی” در تحقیقات انجام شده در کشورهای مختلف بین ۳۲.۷ تا ۹۹.۵ درصد گزارش شده است. لازم به ذکر است که عوامل روانی اجتماعی متعددی نیز بر روی ملال قبل از قاعدگی تاثیر میگذارند. به طور مثال: استرس، وجود داشتن علائم افسردگی در دوران قاعدگی، باورهای فرهنگی و روش های فرد برای غلبه بر علائم اضطراب و افسردگی از جمله عوامل روانی – اجتماعی هستند.
روش های پیشگیری
این که دانش آموزان دختر که به سن بلوغ رسیدهاند، از سنین قبل از قاعدگی از علائم ملال قبل قاعدگی آگاه بشوند، می تواند در زمینه پایه ریزی درمان های مناسب در صورت مبتلا شدن به این بیماری موثر باشد.
البته عوامل متعدد اجتماعی – بیولوژیکی و روانی مانند تغییرات هورمونی، رژیم غذایی و سبک زندگی در ایجاد ملال قبل قاعدگی موثر هستند. این بیماری می تواند روی زندگی روزانه زنان و بخصوص روابط زناشوئی با همسر در دوره قاعدگی تاثیر منفی بگذارد.
عوارض سندرم ملال قبل قاعدگی در نوجوانان
سندرم پیش از قاعدگی در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع توسط روانپزشک می تواند منجر به اختلالات روانی، زناشویی و اجتماعی قابل توجهی شود چون اغلب با اضطراب و دیگر علائم روانشناختی همراه هستند.
عوارض سندرم قبل قاعدگی در نوجوانان
همچنین سندرم قبل قاعدگی در دختران نوجوان می تواند غالبا موجب اختلال در درس خواندن و امتحان بشود مثل افت تحصیلی، نمره پایین گرفتن در مدرسه و مشکل در یادگیری درس در مدرسه. همچنین از طریق افزایش بی ثباتی هیجانی و کاهش فعالیت روزانه می تواند با عملکرد روزانه زنان تداخل ایجاد شود.
ندا فرزانه درمورد درمان قطعی ملال قبل قاعدگی ذکر می کند که علی رغم این حقایق در مورد سندرم پیش از قاعدگی، توجه کمی به ویژه در کشورهای در حال توسعه بر روی تشخیص و درمان ملال قبل قاعدگی شده است.
پیشگیری
شناسایی عوامل مستعد کننده ملال قبل قاعدگی در میان دانش آموزان مدارس راهنمایی و آمادهسازی دختران میتواند باعث پیشگیری از ابتلا به بیماری افسردگی در دختران بشود.