به طور ساده، اختلال نعوظ به صورت مشکلات سفتی آلت یا اختلال نعوظ در مردان به صورت شل شدن آلت یا عدم سفتی آلت مرد قبل از رابطه جنسی که در مردان سیگاری شایع تر است، تعریف می شود. در متن زیر توضیحاتی توسط خانم دکتر ندا فرزانه روانپزشک و سکس تراپیست در مورد “نقش سیگار در اختلال نعوظ مردان” بیان شده است.
علل اختلال نعوظ یا شل شدن آلت جنسی در زمان رابطه جنسی
اختلال نعوظ (Erectile dysfunction) یکی از شایعترین اختلالات در عملکرد جنسی مردان یا ناکارآمدی جنسی (sexual dysfunction) در مردان است که به صورت ناتوانی در دستیابی یا حفظ نعوظی است که برای عملکرد جنسی رضایت بخش کافی است که موجب نارضایتی و اضطراب در فرد می شود. اختلال نعوظ یک نوع اختلال جنسی یا کژکاری جنسی چند بعدی اما شایع در مردان است که از علل آن می توان تغییر در هر یک از اجزای پاسخ نعوظ، علل جسمی، روابط با همسر و روحی روانی است. سایر علل مثل علل نوروژنیک، واسکوژنیک و غدد درون ریز نیز پیشنهاد شده است.
البته در گذشته اختلال نعوظ یا “شل شدن آلت” در زمان داشتن رابطه جنسی در بیشتر موارد به عنوان یک اختلال روانی محض در نظر گرفته می‌شد، اما شواهد فعلی نشان می‌دهد که بیش از ۸۰ % موارد یک عامل ارگانیک یا جسمی نیز در ایجاد شل شدن آلت جنسی وجود دارند. علل اختلال نعوظ ارگانیک یا جسمی در مردان امروزه میتواند به طور گسترده به دو بخش علل مرتبط با غدد درون ریز و علل غیر مرتبط با غدد درون ریز تقسیم می شود. در بین علل مرتبط با اختلال نعوظ که مربوط به عللی غیر از غدد بدن هستند، می توان علل عروقی که موثر بر تامین خون رسانی آلت جنسی است، می توان علل عروقی را شایع ترین علت این بیماری دانست.
چرا مردان سیگاری مبتلا به اختلال نعوظ می شوند؟
در مردانی که سیگار می کشند، علل عروقی بسیار موثر هستند چون سیگار میتواند از طریق ایجاد اختلالات جریان خون شریانی و اختلالات در ورید به صورت انسداد وریدی در زمان نعوظ مشکل ایجاد کند؛ از سایر علل مرتبط با اختلال نعوظ (Impotence) می توان علل عصبی (موثر بر عصب گیری و عملکرد عصبی) و بیماری های مرتبط با درمان طبی یا جراحی را نیز نام برد. از نظر عوامل مرتبط با علل غدد درون ریز که منجر به اختلال نعوظ می شوند، می توان افت سطح هورمن تستوسترون را نام برد اما مکانیسم دقیق آن به طور کامل مشخص نشده است. اغلب اختلال نعوظ ارگانیک یا جسمی شامل یک جز روان شناختی نیز می شود. به عبارت دیگر، صرف نظر از رویداد تشدید کننده، اختلال نعوظ اثرات منفی بر روابط بین فردی، خلق و کیفیت زندگی دارد. این بیماری با نعوظ ناکافی در زمان فعالیت جنسی مشخص می شود. فرد ممکن است در به دست آوردن و یا حفظ نعوظ یا سفت شدن آلت در زمان تحریک جنسی مشکل داشته باشد.
علل اصلی اختلال نعوظ مردان
اختلال نعوظ در افراد مبتلا به بیماری فشار خون بالا، دیابت قندی، مصرف کنندگان سیگار و افراد با اختلالات چربی خون بالاتر است. نکته قابل توجه این است که طبق جدیدترین مطالعات انجام شده اکثر بیمارانی که به متخصصین قلب و عروق بعد از سکته قلبی برای پیگیری درمان خود مراجعه کرده بودند، در مورد وجود یا عدم وجود اختلال نعوظ در زمان رابطه جنسی به پزشک خود مطلبی را بیان نمیکنند. علت در ایران این است که اکثر بیماران بنا به شرم،مسائل فرهنگی و درون روانی خود به جز در موارد شدید اختلال نعوظ این مورد را به خصوص در بار اول مراجعه مطرح نمیکنند.
دیدگاه روانکاوی در اختلال نعوظ:
شیوع اختلال نعوظ با بالا رفتن سن میتواند افزایش یابد که میتواند بنا به نظریه های روانکاوی، به صورت ترس روانشناختی از فقدان مردانگی یا اختگی با افزایش سن باشد. در ایجاد اختلال نعوظ بیماریهای جسمی و یا روانپزشکی موثر اند در این مقاله سعی شده است که به دو بیماری جسمی مزمن که در آنها اختلال نعوظ شایع است و نیز راهکارهای درمانی آن اشاره شود.
اختلال نعوظ در مبتلایان به بیماری های قلبی
اختلال نعوظ در بیماران با اختلالات مزمن قلبی-عروقی شایعتر از افراد غیر مبتلا به مشکلات قلبی عروقی میباشد به طوری که احتمال ابتلا به اختلال نعوظ ۵۰ درصد تا ۷۰ درصد در افراد سیگاری که بیماری های قلبی نیز دارند، میباشد. نکته قابل تامل بعدی این است که در این افراد دیگر تعدیلهای رفتاری و تغییرات در سبک زندگی پاسخگوی درمانی برای رفع اختلال نعوظ نمیباشد و باید حتما در ابتدا فرد تحت نظر روانپزشک سیگار را به طور کامل ترک کند.
نقش داروها
بعلاوه، داروهای کاهنده فشار خون و چربی خون نیز میتوانند در تشدید اختلال ناتوانی جنسی مردان دخیل باشند. البته اخیرا درمانهای دارویی و غیردارویی مفیدی در درمان این نوع ناکارآمدی جنسی به نام “اختلال نعوظ” در دسترس قرار گرفته اند. از درمانهای غیردارویی مفید میتوان به تشویق بیمار برای بازگشت به سبک زندگی متعارف اشاره کرد.
نقش دیابت قندی
بیماری دیگری که در اختلالات جسمی با احتمال اختلال نعوظ میباشد، بیماری دیابت قندی نوع دو میباشد که امروزه با سبک زندگی کم تحرک و مصرف غذاهای آماده و به اصطلاح فست فوود نیز شیوع بالاتری در جوامع یافته است.
در مطالعات اخیر، در مورد ارتباط بین شدت علائم افسردگی و احتمال اختلال نعوظ در افراد مبتلا به دیابت قندی نوع دو اشاره شده است. در افراد مبتلا به دیابت قندی تیپ دو، احتمال اختلال نعوظ یا ناتوانی جنسی حدود ۳ برابر بالاتر است که میتواند به علت درگیری اعصاب محیطی و یا عروقی باشد. بنابراین به خصوص احتمال اختلال نعوظ شدید در افراد مبتلا به دیابت قندی بالاتر است که البته نکته نگران کننده این است که اخیرا در افراد با سنین پایینتر نیز بیماری دیابت قندی شایع شده است. از عوامل دخیل در اختلال نعوظ افراد مبتلا به اختلال دیابت قندی میتوان به میزان کنترل قند خون، سن و مدت ابتلا به اختلال دیابت قندی اشاره کرد.
از عوارض اختلال نعوظ در افراد مبتلا به دیابت قندی میتوان به کاهش کیفیت زندگی و کاهش اعتماد به نفس و اجتناب از روابط جنسی به خاطر ترس از ناتوانی جنسی در حین رابطه اشاره کرد در حالیکه اگر میل جنسی در افراد مبتلا به دیابت قندی کاهش نیافته باشد، احتمال ابتلا به اختلالات افسردگی و اضطرابی افزایش می یابد.
شیوع اختلال نعوظ (Erectile dysfunction) با افزایش سن افزایش می‌یابد؛ سابقه بیماری قلبی؛ دیابت؛ داروهای موثر در درمان فشار خون بالا، زخم معده درمان نشده، بیماری ورم مفاصل، آلرژی، سیگار کشیدن، بعضی از داروها، بالاترین نرخ اختلال نعوظ بر اساس جدیدترین مقالات علمی در میان بیماران مبتلا به پارکینسون ۶۰ % و بیماری آلزایمر ۵۵ % گزارش شده است.
ندا فرزانه سکس تراپیست که در تهران فعالیت می کند بیان می کند که در مردان با علائم اختلال نعوظ (Impotence) ممکن است ارزیابی از نظر مشکلات قلبی عروقی نیز ضروری باشد. مداخلات اندکی تهاجمی برای تسکین اختلال نعوظ شامل تغییرات سبک زندگی، داروهای خوراکی، عوامل متسع کننده عروقی تزریقی و دستگاه های واکیوم است. درمان های جراحی در چه مواردی از اختلال نعوظ موثر است؟ برای بیمارانی که منع انجام این اقدامات غیر جراحی را دارند، افرادیکه که به عوارض داروئی نمیتوانند دارو مصرف کنند، افراد مقاوم به درمان دارو، فیبروز آلت، نارسایی عروقی آلت دارند، در نظر گرفته شده‌اند. اختلال در نعوظ میتواند اثرات زیان آوری بر کیفیت زندگی فرد داشته باشد. بیشتر بیماران دارای علائم افسردگی و اضطراب مرتبط با عملکرد جنسی هستند. این علائم به نوبه خود بر تجربه جنسی همسر و کیفیت زندگی زوجین تاثیر منفی می گذارد.