در مورد بهترین نکات آریپیپرازول  aripiprazoleمیتوان گفت که امروزه یکی از داروهای کاربردی اصلی و یا کمکی برای درمان سریع، موثر و مفید بیماری اسکیزوفرنی، جنون، روانپریشی و دوقطبی یا دو قطبی است. دکتر ندا فرزانه روانپزشک در ابتدای مقاله برای خوانندگان محترم سایتان بیان می کنند که این نکات فقط برای اطلاع رسانی در مورد این دارو است و خواندن این مطالب اصلا جایگزین ویزیت و تجویز روانپزشک در مورد آریپیپرازول نمی باشد. داروی آریپیپرازول که با نام تجاری آبیلیفای Abilify فروخته می شود، یک داروی ضد روانپریشی است. قرص آریپیپرازول در سال ۲۰۰۲ برای استفادة پزشکی در ایالات متحده تایید شد. این ترکیب به صورت داروی ژنریک موجود است. در سال ۲۰۱۸، ۱۰۱مین داروی رایج تجویز شده در ایالات متحده با بیش از ۷ میلیون نسخه تعیین شده است. آریپیپرازول در سال ۱۹۸۸ توسط دانشمندان شرکت Otsuka Pharmaceutical ژاپن کشف شد.

تاریخچه داروی آریپیپرازول:

آریپیپرازول توسط دانشمندان شرکت Otsuka Pharmaceutical کشف و OPC-14597 نامیده شد. اولین بار در سال ۱۹۹۵ منتشر شد. اوتسوکا در ابتدا دارو را توسعه داد، و در سال ۱۹۹۹ برای تکمیل توسعه، به دست آوردن تایید، و بازاریابی آریپیپرازول با Bristol-Myers Squibb (BMS) شریک شد.

در نوامبر سال ۲۰۰۲ توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) برای درمان اسکیزوفرنی، و در ژوئن سال ۲۰۰۴ توسط سازمان دارویی اروپا تایید شد؛ برای دوره های مانیک و مخلوط حاد مرتبط با اختلال دوقطبی در ۱ اکتبر سال ۲۰۰۴ ؛ به عنوان درمان کمکی برای اختلال افسردگی ماژور در ۲۰ نوامبر سال ۲۰۰۷؛ و برای درمان تحریک پذیری در کودکان مبتلا به اوتیسم در ۲۰ نوامبر سال ۲۰۰۹ تایید شد. داروی آریپیپرازول توسط FDA برای درمان دوره های مانیک و مخلوط حاد در افراد بالای ۱۰ سال تایید شده است. در سال ۲۰۰۷، داروی آریپیپرازول توسط FDA برای درمان بیماری افسردگی همراه با داروی ضدافسردگی تایید شد.در سال ۲۰۰۶، سازمان FDA تولیدکنندگان را ملزم به افزودن هشدار جعبة سیاه روی برچسب کرد، که به افراد سالمند مصرف کنندة دارو برای سایکوز مرتبط با دمنتیا دربارة ریسک بیشتر مرگ هشدار می دهد.در سال ۲۰۱۱، Otsuka و Lundbeck یک تفاهم همکاری برای توسعة فرمولاسیون دپوی آریپیپرازول امضا کردند. تا سال ۲۰۱۳، آبیلیفای فروش سالانة ۷ میلیارد دلار آمریکا داشت. در سال ۲۰۱۳، BMS حق تجاری سازی را به Otsuka بازگرداند، اما تولید دارو را ادامه داد. همچنین در سال ۲۰۱۳، Otsuka و Lundbeck تایید تجاری سازی ایالات متحده و اروپا را برای فرمولاسیون دپوی تزریقی آریپیپرازول دریافت کردند.

شیمی داروی آریپیپرازول:

آریپیپرازول یک فنیل پیپرازین و از نظر شیمیایی با نفازودون، اتوپریدون، و ترازودون مرتبط است.

در چه مواردی داروی آریپیپرازول تجویز می شود؟

در مورد آریپیپرازول Aripiprazole و عملکرد آن می تون گفت که قرص آری پیپرازول عمدتا در درمان بیماری های اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی یا دو قطبی استفاده می شود. سایر کاربردهای احتمالی آری پیپرازول برای درمان شامل درمان کمکی برای اختلال افسردگی، بیماری ماژور افسردگی، یا افسردگی عمده، اختلال شخصیت مرزی، وضعیت آژیته، اختلالات تیک، سندرم توره (شرایطی که با نیاز به انجام حرکات تکراری یا تکرار اصوات و کلمات مشخص می شود)، و تحریک پذیری مرتبط با اوتیسم،درمان اسکیزوفرنی، اختلال وسواس اجباری، اختلال استرس بعد ازتروما می باشند. البته دوز آریپیپرازول برای درمان هر کدام از این بیماری ها متغیر است. دکتر ندا فرزانه دکتر متخصص روانپزشک توضیحات مختصری در مورد قرص آریپیپرازول Aripiprazole و عملکرد آن در زمینه این بیماری ها برای خوانندگان محترم سایت ایشان بیان کرده اند:

اختلال دوقطبی: آریپیپرازول برای درمان دوره های مانیک حاد اختلال دوقطبی در بزرگسالان، کودکان، و نوجوانان کارآمد است.

• افسردگی ماژور: آریپیپرازول یک درمان افزودة کارآمد برای اختلال افسردگی ماژور است؛ با این حال، میزان عوارضی جانبی همچون افزایش وزن و اختلالات حرکتی بیشتر است). مزیت کلی اندک تا متوسط است و استفاده از آن به نظر نه باعث بهبود کیفیت زندگی و نه عملکرد نمی شود.
• اوتیسم: باعث کاهش تحریک پذیری، بیش فعالی، گفتار نامتناسب، و استرئوتایپی را کاهش می دهد، اما هیچ تغییری در رفتارهای لتارژیک ایجاد نمی کند. عوارض جانبی شامل افزایش وزن، خواب آلودگی، درولینگ، و ترمور می باشند. پیشنهاد شده کودکان و نوجوانان باید در حین مصرف این دارو به طور منظم توسط روانپزشک پایش شوند، تا ارزیابی گردد آیا این گزینة درمانی همچنان بعد از استفادة بلندمدت کارآمد است یا خیر و مشخص گردد آیا عوارض جانبی بدتر می شوند یا خیر. برای درک این که آیا دارو بعد از استفادة بلندمدت در کودکان کمک کننده است یا خیر نیاز به مطالعات بیشتر می باشد.
• اختلال وسواس اجباری: درمان با آریپیپرازول یک درمان کارآمد برای اختلال و بیماری وسواسی اجباری است.

قبل از مصرف آریپیپرازول کدام نکات را باید بدانم؟

• در صورتی که به آریپیپرازول یا هر داروی دیگر یا هر کدام از اجزای فرمولاسیون آریپیپرازول حساسیت دارید به روانپزشک بگویید.
• لیست تمام داروهای مصرفی خود را به روانپزشک قبل از تجویز دارو بگوئید. داروهای نیازمند نسخه و بدون نیاز به نسخه، ویتامین ها، مکمل های غذایی، و محصولات گیاهی که مصرف کرده یا قصد مصرف دارید را به روانپزشک بگویید.

لیست بیماری هایی که با آریپیپرازول تداخل می کنند، کدام اند؟

برخی بیماری ها با آریپیپرازول تداخل دارند. در این شرایط، آریپیپرازول باید با احتیاط استفاده شود:

بیماری آلزایمر، مسمومیت الکلی حاد، اختلال بلع، تشنج، بیماری های خونی، قند خون بالا، افت فشار خون، پرولاکتین بالای خون، و بیماری پارکینسون.

دربارة نگهداری و دور ریختن این دارو چه چیزهایی باید بدانم؟

این دارو را در ظرف خود آن، با در محکم بسته شده، و دور از دسترس کودکان نگهداری کنید. قرص ها، محلول، و قرص های بازشونده در دهان را در دمای اتاق و دور از گرما و رطوبت نگهداری کنید (در حمام نگهداری نکنید). قرص های بازشونده در دهان را در بسته های مهر و موم خود نگهداشته، و بلافاصله بعد از باز کردن بسته مصرف کنید. قرص ها را همراه با یک سنسور در دمای اتاق نگهداری کنید؛ در محل های با رطوبت بالا قرار ندهید. محلول آریپیپرازول باقیمانده را ۶ ماه بعد از باز کردن در بطری یا زمانی که تاریخ انقضای روی بطری به سر آمد دور بریزید.

داروی آریپیپرازول را چگونه باید مصرف کرد؟

داروی آریپیپرازول را از راه دهان با یا بدون غذا طبق دستور پزشک، معمولا یک یا دو بار در روز مصرف کنید. دوز مبتنی بر شرایط پزشکی بیمار، پاسخ به درمان، سن، و سایر داروهای مصرفی است. حتما دربارة همة داروهای مصرفی بیمار (از جمله داروهای نیازمند نسخه، داروهای بدون نیاز به نسخه، و فرآورده های گیاهی) به روانپزشک بگویید.

از کدام دستورالعمل های غذایی خاص در زمان مصرف داروی آریپیپرازول باید پیروی نمایم؟

دربارة نوشیدن آب گریپ فروت در حین مصرف این دارو با روانپزشک خود مشورت کنید. اطمینان حاصل کنید که هر روز در حین مصرف داروی آریپرازول مقادیر فراوان آب مصرف می کنید.

در صورت فراموشی یک روز دوز آریپیپرازول چکار کنم؟

در صورت فراموش کردن قرص آریپیپرازول حتما با روانپزشک خود در ویزیت حضوری یا غیر حضوری و تلفنی خود مشورت کنید. در صورتیکه به روانپزشک دسترسی ندارید، به محض یادآوری دوز فراموش شده آریپیرازول را مصرف کنید. با این حال، اگر تقریبا نزدیک به زمان دوز بعدی است، دوز فراموش شده را نادیده گرفته و برنامة دوزی معمول خود را ادامه دهید. برای جبران دوز فراموش شده، دوز را دو برابر نکنید.

در صورت قطع ناگهانی داروی آریپیپرازول چه باید کرد؟

توصیه می شود که قطع داروی آریپیپرازول حتما و فقط با توصیه روانپزشک انجام شود و به هیچ عنوان قرص آریپیپرازول را خودسرانه و بدون صلاحدید روانپزشک انجام ندهید. نشانه های اصلی ترک ناگهانی قرص آریپیپرازول معمولا شامل:تهوع، استفراغ، و کاهش اشتها می باشند. سایر نشانه های ترک قرص آریپیپرازول شامل بی قراری، افزایش تعریق، و مشکلات خواب می باشند. نشانه های با شیوع کمتر قرص آریپیرازول شامل بی حسی، یا درد عضله می باشند.

شواهد تجربی مبنی بر این که قطع داروی آریپیپرازول ممکن است باعث عود علایم بیماری در فرد بشود، وجود دارد. همچنین ممکن است نتیجة عود مجدد شرایط درمان شده باشد.

در موارد اورژانسی/اوردوز یا مسمومیت با داروی آریپیپرازول چه باید کرد؟

در صورت اوردوز با اورژانس تماس بگیرید.

نشانه های مسمومیت با آریپیپرازول عبارتند از:

• خواب آلودگی، ضعف و بی حالی، تهوع، استفراغ، تغییرات ضربان قلب، حرکات غیر قابل کنترل، سرگیجه، و افت سطح هوشیاری.

تداخلات دارویی با آریپیپرازول:

لیست تداخلات دارویی احتمالی با آریپیپرازیل عبارتند از:

• داروی ضدافسردگی ها، داروهای ضدقارچ همچون ایتراکونازول (اونمل، اسپورانوکس) و کتوکونازول؛ آنتی هیستامین ها؛ بوپروپیون (ولبوترین)؛ کلاریترومایسین (بیاکسین)؛ فلوکستین (پروزاک، سارافم)؛ مهارکننده های پروتئاز HIV همچون آتازاناویر (ریاتاز)، افاویرنز (سوستیوا)، ایندیناویر (کریکسیوان)، نلفیناویر (ویراسپت)، نویراپین (ویرامون)، ریتوناویر (نورویر)، و ساکوئیناویر (اینویراس)؛ ایپراتروپیوم (آتروونت)؛ داروهای اضطراب، فشار خون بالا، سندرم رودة تحریک پذیر، بیماری های روانی، بیماری حرکتی، بیماری پارکینسون، اولسر، یا مشکلات ادراری؛ لورازپام (آتیوان)؛ نفازودون؛ پاروکستین (پاکسیل، پکسوا)؛ پیوگلیتازون (آکتوس، اوسنی)؛ کوئینیدین (نودکستا)؛ ریفابوتین (مایکوبوتین)؛ ریفامپین (ریفادین، ریماکتان)؛ سداتیوها؛ داروهای خاص تشنج همچون کاربامازپین (کرباترول، اپیتول، تگرتول، و غیره)، فنوباربیتال، و فنیتوئین (دیلانتین، فنیتک)؛ بعضی از قرص خواب.
• فارماکودینامیک داروی آریپیپرازول:

داروی آریپیپراول روی گیرندة دوپامین تاثیر می کند بخصوص روی گیرنده های D2 پس سیناپسی و فعالیت آگونیستی نسبی روی گیرنده های D2 پیش سیناپسی، D3 و تاحدی D4 دارد، و فعال کنندة پارشیال سروتونین است (۵-HT1A، ۵-HT2A، ۵-HT2B، ۵-HT6، و ۵-HT7). همچنین تاثیر کمتر و احتمالا غیر معنی دار روی هیستامین (H1)، اپی نفرین/نوراپی نفرین (a)، و دوپامین (D4)، و همچنین انتقال دهندة سروتونین نیز نشان می دهد. به نظر می رسد دارای فعالیت آنتاگونیستی غالب روی گیرنده های D2 پس سیناپسی و فعالیت آگونیستی پارشیال روی گیرنده های D2 پیش سیناپسی دارد.

فارماکوکینتیک قرص آریپیپرازول:

قرص آریپیپرازول نیمه عمر حذفی حدود ۷۵ ساعت دارد. غلظت های پلاسمایی حالت پایدار در حدود ۱۴ روز به دست می آیند. Cmax (حداکثر غلظت پلاسمایی) در ۳ تا ۵ ساعت بعد از دوزبندی خوراکی به دست می آید. فراهمی زیستی قرص های خوراکی حدود ۹۰% است و دارو تحت متابولیسم کبدی گسترده (دهیدروژناسیون، هیدروکسیلاسیون، و ان-آلکیلاسیون) توسط آنزیم های CYP2D6 و CYP3A4 قرار می گیرد. تنها متابولیت فعال شناخته شدة آن دهیدرو-آریپیپرازول است که معمولا تا غلظت های حدود ۴۰% غلظت آریپیپرازول تجمع می یابد. داروی اصلی فقط در مقادیر اندک دفع می شود، و متابولیت های آن چه فعال یا غیرفعال از طریق مدفوع و ادرار دفع می شوند.

در چه شرایطی قرص ابیلیفای آریپیرازول پیشنهاد نمی شود؟

برای افراد سالمند داروی آریپیپرازول به دلیل افزایش ریسک مرگ توصیه نمی گردد. در بارداری، شواهدی از آسیب احتمالی به کودک وجود دارد. در زنان شیرده توصیه نمی شود. در افراد کمتر از ۱۸ سال به خوبی مطالعه نشده است.

دکتر ندا فرزانه متخصص اعصاب و روان و روان درمانگر بیان می کند که از مهمترین نکاتی که در مورد آریپیپرازول در ویزیت حضوری و یا آنلاین و تلفنی ویزیت روانپزشکی پرسیده می شوند عبارتند از: آیا قرص آریپیپرازول خواب آور است؟ آریپیپرازول و اضطراب، آریپیپرازول و وسواس، آریپیپرازول و چاقی، آریپیپرازول و دیابت، آریپیپیرازول یا ریسپریدون.

عوارض جانبی آریپیپرازول:

نکات کلی دربارة عوارض جانبی آریپیپرازول کداند؟

در بزرگسالان، عوارض شایع داروی آریپیپرازول شامل افزایش وزن، سردرد، بیقراری، بیخوابی،تهوع و یبوست، و سبکی سر می باشند. عوارض آریپیپرازول در کودکان مشابه بوده و شامل خواب آلودگی، افزایش اشتها، و گرفتگی بینی می باشند. سایر عوارض جانبی شایع آریپیپرازول شامل: استفراغ، یبوست، خواب آلودگی، سرگیجه، افزایش وزن، و اختلالات حرکتی می باشند. عوارض جانبی جدی ولی نادر داروی آریپیپرازول شامل سندرم نورولپتیک بدخیم و حساسیت شدید می باشند. حرکات کنترل نشده همچون بی قراری، ترمور، و سفتی عضلات نیز ممکن است رخ دهند.

سایر عوارض آریپیپرازول کدامند؟

• سردرد، عصبی بودن، بی قراری، سرگیجه، احساس ناپایداری، مشکل در حفظ تعادل، سوزش قلب، یبوست، اسهال، درد معده، افزایش وزن، تغییرات اشتها، افزایش ترشح بزاق، درد، به خصوص در بازوها، پاها، یا مفاصل، خستگی.

عوارض جانبی جدی آریپیپرازول کدامند؟

• کهیر، تورم چشم، صورت، دهان، لب، زبان، گلو، دست، پا، مچ پا ، مشکل در تنفس یا بلع، تشنج، تغییرات بینایی، لرزش کنترل نشد صورت، زبان، یا سایر بخش های بدن، تب، سفتی عضلانی، تعریق ، تعریق، یا ضربان قلب سریع، کوبنده، یا نامنظم، مشکلات هماهنگی یا افزایش افتادن، سفت شدن عضلات گردن.

عوارض جانبی شایع آریپیپرازول در کودکان کدامند؟

احساس خواب آلودگی، سردرد، استفراغ، خستگی، افزایش اشتها، بیخوابی، تهوع، گرفتگی بینی، افزایش وزن، حرکات کنترل نشده همچون بی قرار، ترمور، سفتی عضلات.

نکات مهم برای فرد در حین مصرف آریپیپرازول کدامند؟

• انواع مختلف آریپیپرازول توسط شرکت های داروئی مختلف در ایران با اسامی مختلف وجود دارند.
• ممکن است باعث سداسیون یا اختلال در مهارت قضاوت شده و بر توانایی رانندگی یا کنترل ماشین آلات تاثیر بگذارد. از الکل اجتناب نمایید.
• از گرمای بیش از حد و دهیدراتاسیون اجتناب کنید.
• در صورت ایجاد حرکات غیرمعمول در بدن بدن ، تب بالا، سبکی سر، غش کردن، تشنج، مشکل در کنترل دمای بدن، یا مشکلات بلع با اورژانس تماس بگیرید.
• در صورتی که نگران هر کدام از عوارض جانبی همچون حرکات کنترل نشدة صورت، بی قراری، سرگیجة شدید، یا ناراحتی شکمی شدید هستید با روانپزشک در جلسه ویزیت حضوری یا تلفنی روانپزشکی صحبت کنید.
• اگر قصد بارداری دارید و آریپیپرازول مصرف می کنید به دکتر روانپزشک خود حتما بگویید، زیرا ممکن است روانپزشک بخواهد داروی شما را عوض کند.

آیا در زمان شیردهی می توان آریپیپرازول استفاده کرد؟

مصرف قرص آریپیپرازول کلا در زمان شیردهی توصیه نمی شود.

توصیه نهایی این مقاله:

دکتر ندا فرزانه متخصص اعصاب و روان توصیه می کند که مصرف آریپیپرازول فقط و فقط باید توسط توصیه پزشک مصرف شود. بنابراین نکاتی که در مقاله بالا بیان شد، فقط و فقط برای اطلاع رسانی در زمینه عملکرد کلی، عوارض و نکات بیوشیمی داروی آریپیپرازول است و اگر که فردی فکر کند که فقط با مطالعه متن بالا و بدون مراجعه به روانپزشک خودش می تواند این دارو را شروع کرده و برای خود درمانی ادامه دهد، کاملا تصور اشتباهی دارد که حتی با خطر مرگ این مسئله می تواند همراه باشد.