داروی پاروکستین، دارویی بسیار موثر در درمان سندرم قبل قاعدگی و بیماری افسردگی است. در مقاله زیر توضیحاتی توسط خانم دکتر ندا فرزانه دارای بورد تخصص روانپزشکی در مورد “دوازده نکته کلیدی داروی پاروکستین”، تداخلات دارویی پاروکستین و کاربردهای درمانی برای خوانندگان محترم سایتشان داده شده است.
داروی پاروکستین (Paroxetine) برای درمان بیماری افسردگی، حمله هراس یا حمله پانیک (Panic Attack)، اختلال وسواس اجباری، اختلالات اضطراب و اختلال اضطراب پس از سانحه توسط روانپزشک تجویز می شود. اثر بخشی این دارو از طریق کمک به بازگشت تعادل به یک ماده طبیعی با نام سروتونین در مغز انجام می شود.
داروی پاروکستین یک نوع مسدود کننده انتخابی باز جذب سروتونین SSRI است و به بهبود خلق و خو، خواب، اشتها و سطح انرژی کمک می کند و همچنین باعث بازگشت علاقه به فعالیت های روزمره می شود. داروی پاروکستین باعث کاهش ترس، اضطراب، افکار ناخواسته و تعداد حملات هراس می شود. به علاوه لزوم انجام کارهای مکرر و تکراری از جمله شستن دست ها و چک کردن اطراف را که باعث مختل شدن فعالیت های روزمره می شود، کاهش می دهد.
طریقه مصرف داروی پاروکستین (Paroxetine)
قبل از شروع مصرف دارو راهنمای مصرف و اطلاعات دارویی را با دقت مطالعه کنید و اگر سوالی دارید از روانپزشک خود در جلسه ویزیت حضوری و یا ویزیت غیر حضوری بپرسید.
مصرف قرص پاروکستین خوراکی است و طبق دستور پزشک باید با غذا یا بدون غذا مصرف شود. معمولا یک بار در روز و آن هم صبح خورده می شود. خوردن داروی پاروکستین با غذا باعث کاهش تهوع می شود. اگر این دارو باعث خواب آلودگی در طول روز می شود، با روانپزشک متخصص در مورد زمان مصرف دارو مشورت کنید.
نکات قبل از مصرف داروی پاروکستین
میزان مصرف داروی پاروکستین بر اساس شرایط پزشکی، پاسخ به درمان، سن و سال و دیگر شرایط پزشکی فرد مصرف کننده و فقط با صلاحدید روانپزشک متخصص تعیین می شود. حتما در مورد تمام داروها و محصولاتی که مصرف می کنید از جمله داروهای با نسخه و بدون نسخه و داروهای گیاهی به روانپزشک خود اطلاع دهید.
برای کاهش خطر بروز عوارض جانبی ناشی از داروی پاروکستین، روان پزشک در ابتدا مصرف دارو را با میزان کمتری شروع می کند و به تدریج میزان مصرف آن را افزایش می دهد. بنابراین حتما دستورات پزشک را با دقت دنبال کنید. میزان مصرف داروی پاروکستین را به هیچ عنوان خودسرانه افزایش ندهید و دارو را برای مدت طولانی تری مصرف نکنید چون با افزایش میزان مصرف داروی پاروکستین، شرایط روانی شما بهتر نشده و خطر بروز عوارض جانبی نیز افزایش پیدا می کند.
قبل از شروع مصرف داروی پاروکستین تمام سوابق پزشکی خود را به روانپزشک اطلاع دهید، به ویژه اگر مبتلا به هر یک از شرایط زیر بوده اید:
- سابقه شخصی یا خانوادگی ابتلا به اختلال دو قطبی (Bipolar Disorder)
- سابقه شخصی یا خانوادگی اقدام به خودکشی (Suicide)
- بیماری های کبد
- بیماری های کلیوی
- تشنج (Seizure)
- کاهش سطح سدیم در خون
- خونریزی یا زخم در روده
- مشکلات خونریزی
- سابقه شخصی یا خانوادگی ابتلا به آب سیاه یا گلوکوم
طریقه مصرف داروی پاروکستین
داروی پاروکستین را به طور منظم و بر اساس تجویز روانپزشک مصرف کنید تا بیشترین بهره را از آن ببرید. از جویدن داروی پاروکستین اجتناب کنید. در مورد چگونگی خوردن دارو دستورات روانپزشک را با دقت دنبال کنید. مقدار شروع پیشنهادی داروی پاروکستین برای درمان بیماری های افسردگی، اضطراب منتشر و وسواس جبری حدود ۱۰ تا ۲۰ میلی گرم می باشد. البته در افراد مُسن ، افرادی که مبتلا به بیماری های کبدی یا کلیوی هستند، باید میزان مصرف دارو توسط روانپزشک تنظیم شود.
افرادی که نیاز دارند که میزان داروی پاروکستین در ایشان با میزان کمتر شروع بشود عبارتند از:
- افراد مبتلا به حمله پانیک
- حمله پانیک در افرادمُسن ، کودک و نوجوانان
- افراد مبتلا به بیماری های طبی بخصوص مشکلات کبد و کلیه
کاربرد قرص پاروکستین در درمان سندرم قبل قاعدگی (Premenstrual Syndrome)
اثربخشی کامل قرص پاروکستین چند هفته طول می کشد. اگر داروی پاروکستین را به خاطر مشکلات قبل از قاعدگی مصرف می کنید، ممکن است که روانپزشک به شما توصیه کند که هر روز در ماه که دچار مشکل می شوید مصرف کنید یا دو هفته قبل از اولین روز پریودی این دارو را بخورید.
لازم است حتی اگر احساس خوبی دارید مصرف قرص پاروکستین را ادامه دهید. مصرف داروی پاروکستین را بدون مشورت با روانپزشک و به طور ناگهانی متوقف نکنید. اگر مصرف این دارو به طور ناگهانی متوقف شود، شرایط جسمی و روانی فرد بدتر خواهد شد. برای پیشگیری از ایجاد علائم ترک ناگهانی قرص پاروکستین، در زمان قطع مصرف دارو، روانپزشک از شما می خواهد مصرف دارو را به تدریج کاهش دهید. برای جزئیات بیشتر با روانپزشک خود در زمان ویزیت مجازی، ویزیت تلفنی یا آنلاین مشورت کنید. بدتر شدن علائم را سریعا به روانپزشک اطلاع دهید.
عوارض جانبی قرص پاروکستین
در زمان مصرف قرص پاروکستین عوارضی بروز می کند که عبارتند از:
- تهوع
- خواب آلودگی
- سرگیجه
- مشکل در خوابیدن
- از دست دادن اشتها
- ضعف
- خشکی دهان
- عرق کردن
- تاری دید
- خمیازه کشیدن
ندا فرزانه متخصص روانپزشک بیان می کند که مصرف پاروکستین همراه با غذا باعث کاهش بروز علائم گوارشی و عوارض گوارشی دارو بخصوص تهوع می شود. اگر هر یک از این عوارض ادامه پیدا کرده یا بدتر شدند، حتما در جلسه ویزیت خود با روانپزشک مطرح کنید.
در اکثر بیماران احساس تهوع ناشی از مصرف پاروکستین، بصورت یک عارضه جانبی موقت ایجاد می شود و بعد از مدتی با رعایت دستورات روانپزشک نیز رفع می شود.
به یاد داشته باشید که روانپزشک داروی پاروکستین را با در نظر گرفتن مزایا و عوارض آن تجویز کرده است و مزیت های دارو بیشتر از عوارض آن است. بسیاری از افرادی که داروی پاروکستین را مصرف می کنند، هیچ عارضه جانبی در خود مشاهده نمی کنند.
عوارض جانبی جدی داروی پاروکستین
عوارض جانبی جدی قرص پاروکستین عبارتند از:
- لرز
- بیقراری
- ناتوانی در بی حرکت ماندن
- کاهش علاقه به رابطه جنسی
- تغییر در توانایی جنسی
- بی حسی، خارش و کبود شدن و خونریزی سریع و ساده
- ضربان قلب نامنظم
- ضعف و گرفتگی عضلانی
- تشنج
اگر عارضه جانبی جدی در خود مشاهده کردید، حتما به پزشک متخصص اورژانس مراجعه کنید.
عوارض جانبی خطرناک داروی پاکسیل
- مدفوع سیاه
- استفراغ کردن ماده ای که شبیه به قهوه است
- درد، التهاب و قرمزی چشم ها
- بزرگ شدن مردمک ها
- تغییر در بینایی
قرص پاروکستین باعث افزایش سروتونین می شود و این مسئله منجر به بروز عارضه ای نادر و خیلی خطرناک به نام سندروم سروتونین می شود. اگر در حال مصرف داروهای دیگر افزایش دهنده سروتونین هستید، خطر بروز سندروم سروتونین بیشتر می شود، بنابراین در مورد تمام داروهایی که در حال مصرف آنها هستید، حتما باید از قبل با روانپزشک خود مشورت کنید.
اقدامات اورژانسی
در صورت بروز هر یک از این علائم بلافاصله به پزشک اورژانس مراجعه کنید:
- ضربان قلب
- توهم
- از دست دادن تعادل
- سرگیجه شدید
- تهوع شدید
- استفراغ
- اسهال
- کشش عضلات
- تب بی دلیل
- بی قراری و تحریک غیر عادی
علائم واکنش حساسیتی به پاروکستین
- بثورات پوستی
- خارش
- التهاب (به ویژه در صورت، زبان و گلو)
- سرگیجه شدید
- مشکل تنفسی
موارد بیان شده لیست کامل عوارض جانبی داروی پاروکستین نیستند. در صورت مشاهده هر عارضه دیگری که در بالا به آنها اشاره نشد، به روانپزشک خود حتما مراجعه کنید.
تداخل قرص پاروکستین با مواد مخدر و الکل
قرص پاروکستین ممکن است باعث خواب آلودگی، سرگیجه یا تاری دید شود که مصرف همزمان پاروکستین با الکل یا ماری جوانا خواب آلودگی و سرگیجه را بدتر می کنند. در زمان مصرف داروی پاروکستین از رانندگی کردن یا انجام کارهایی که نیاز به هوشیاری دارند اجتناب کنید. از نوشیدن مشروبات الکلی هم جدا خودداری کنید.