داروی سوماتریپتان، از موثرترین داروهای کنترل حمله میگرن است. مقاله زیر توسط ندا فرزانه پزشک آنلاین متخصص روانپزشکی در مورد داروی سوماتریپتان با عنوان “مهمترین نکات در مورد سوماتریپتان” برای خوانندگان محترم سایت ایشان تهیه شده است.
داروی سوماتریپتان
برندهای مختلفی از سوماتریپتان برای درمان حمله میگرن و نیز برای کودکان مبتلا به برخی اختلالات سندروم نونان Noonan syndrome، سندروم ترنر Turner syndrome و کوتاه قدی نیز تجویز می شود.
چگونگی مصرف سوماتروپین
یکی از مهمترین نکات در زمینه اطلاعات دارو را که همراه با آن به بیمار ارائه می شود با دقت مطالعه کنید و در مورد هر بخشی از آن سوالی دارید حتما از روانپزشک و متخصص مغز و اعصاب بپرسید.
برخی برندهای سوماتروپین به داخل عضله یا به زیر پوست تزریق می شوند و برخی دیگر فقط زیر پوست تزریق می شوند. نوع تزریق سوماتروپین به نام تجاری دارو بستگی دارد. برای اطمینان از نوع تزریق دارو با پزشک مشورت کنید. لازم است محل تزریق را عوض کنید تا از بروز هر گونه مشکل در زیر پوست و محل تزریق جلوگیری کنید. سوماتروپین را باید درست طبق دستور پزشک مصرف کنید و دستورات پزشک را به دقت دنبال کنید.
میزان مصرف دارو بر اساس سن و سال، وزن، شرایط فرد و چگونگی واکنش بدن فرد به دارو متفاوت خواهد بود.
اگر خودتان سومتاروپین را در خانه تزریق می کنید، تمام دستورالعمل های آماده سازی و استفاده از دارو را به طور کامل یاد بگیرید. زمان آماده سازی محلول، آن را تکان ندهید، تکان دادن دارو در این زمان اثر بخشی آن را کاهش می دهد. قبل از مصرف رنگ دارو را بررسی کنید. در صورت مشاهده هر گونه تغییر رنگ یا ذرات ریز درون دارو، از مصرف آن صرف نظر کنید.
اگر سوماتروپین برای سندروم روده کوچک مصرف می شود، در صورت نیاز به رژیم غذایی خاص (به عنوان مثال مصرف بیشتر کربوهیدرات یا مصرف کمتر چربی) یا نیاز به مصرف مکمل های تغذیه ای با پزشک مشورت کنید.
اگر سوماتروپین برای کاهش وزن یا ضعف عضلانی مصرف می شود، تاثیر آن ۲ هفته طول می کشد. بیشتر از میزان تجویز شده یا طولانی تر از دوره توصیه شده سوماتروپین مصرف نکنید چرا که خطر بروز عوارض جانبی آن بیشتر خواهد شد.
عوارض سوماتروپین
برخی عوارضی که در اثر مصرف سوماتروپین بروز می کنند عبارتند از:
- سردرد
- تهوع
- استفراغ
- خستگی شدید
- درد عضلانی
- ضعف
اگر هر یک از این علائم ادامه پیدا کرده یا آزار دهنده شدند، به پزشک اطلاع دهید.
به یاد داشته باشید که پزشک سوماتریپتان را با نظر به اینکه مزیت های دارو برای شما بیشتر از عوارض آن است، تجویز کرده است. افراد بسیاری سوماتروپین را بدون مشاهده هیچ عارضه جانبی مصرف می کنند.
عوارض جدی مربوط به سوماتروپین عبارتند از
- مشکل در راه رفتن یا لنگیدن در زمان راه رفتن
- خستگی مداوم
- افزایش وزن غیر عادی
- عدم تحمل سرمای مداوم و غیر قابل توضیح
- آهسته شدن مداوم ضربان قلب
- سریع شدن ضربان قلب
- خارش یا درد گوش
- مشکل شنوایی
- درد در ناحیه مفصل، ران یا زانو
- بی حسی یا سوزن سوزن شدن
- افزایش غیر عادی تشنگی یا ادرار
- التهاب دست ها، مچ پاها و پاها
- تغییر شکل یا اندازه خال ها
- تهوع یا استفراغ مداوم
- درد معده یا درد شکم شدید
در صورت مشاهده هر یک از این عوارض بلافاصله به پزشک متخصص اورژانس مراجعه کنید:
- مشکل یا تغییر در بینایی
- تشنج
- سردرد شدید
در کودکان مبتلا به سندروم پرادر ویلی (Prader-Willi) عوارض نادر و کشنده ای ممکن است مشاهده شود، این عوارض عبارتند از مشکلات تنفسی و ریه. کسانی که بیش از دیگران در معرض خطر این عوارض هستند، عبارتند از مردان، کودکانی که دچار اضافه وزن هستند و یا کسانی که دچار مشکلات تنفسی و ریوی جدی هستند مانند آچنه خواب، عفونت ریه و بیماری ریوی.
کودکان قبل از شروع مصرف سوماتروپین و در حین مصرف این دارو باید مورد معاینات ریه و تنفسی قرار بگیرند. خروپف کردن شدید یا تنفس غیر عادی در زمان خواب به نام آپنه خواب علائم انسداد مسیر هوایی هستند. در صورت بروز هر یک از این علائم بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. به علاوه هر گونه نشانه مربوط به عفونت ریه (از جمله تب، سرفه مداوم یا مشکل تنفسی) را به پزشک گزارش دهید.
داروی سومتاروپین خطر بروز تومور یا سرطان را افزایش می دهد. در مورد جزئیات آن بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
بروز واکنش حساسیتی جدی به این دارو به ندرت بروز می کند، با این حال در صورت مشاهده هر یک از نشانه های واکنش حساسیتی به پزشک متخصص اورژانس مراجعه کنید، این نشانه ها عبارتند از:
- بثورات پوستی
- خارش یا التهاب شدید (به ویژه در ناحیه صورت، زبان یا گلو)
- سرگیجه
- مشکل تنفسی
موارد بیان شده لیست کاملی از عوارض جانبی سوماتروپین نیستند.
موارد احتیاط در مصرف سوماتروپین
قبل از مصرف سوماتروپین اگر به این دارو یا هر داروی دیگری حساسیت دارید، به پزشک اطلاع دهید. داروی سوماتروپین حاوی ترکیبات غیر فعالی مانند بنزیل الکل یا متاکرزول است که ممکن است باعث بروز واکنش های حساسیتی یا سایر مشکلات شوند. برای جزئیات بیشتر با پزشک مشورت کنید.
قبل از شروع مصرف دارو سوابق پزشکی خود را به اطلاع پزشک برسانید، به ویژه اگر دچار هر یک از بیماری های زیر بوده اید:
- مشکل غده آدرنال
- مشکلات چشم (به عنوان مثال رتینوپاتی دیابتی)
- جراحی که به تازگی انجام شده
- مشکلات تنفسی شدید (نارسایی حاد تنفسی)
- دیابت یا سابقه ابتلا به دیابت
- چاقی
- بیماری کلیوی
- تومور (سرطان به ویژه در ناحیه سر و گردن)
- مشکل تیروئید
- مشکل کمر (اسکولیوز)
اگر به دیابت مبتلا باشید، سوماتروپین ممکن است قند خون را افزایش دهد. بهتر است به طور منظم قند خون خود را چک کنید و نتایج را با پزشک در میان بگذارید. در صورت مشاهده علائم افزایش قند خون به پزشک اطلاع دهید، علائم بالا رفتن قند خون عبارتند از: افزایش تشنگی و افزایش میزان ادرار. در این شرایط پزشک برنامه ورزش یا رژیم غذایی خاصی برایتان تنظیم کرده یا داورهای تان را تغییر می دهد.
اگر این دارو برای نوزاد تجویز شده، آن را با آب استریل حل کنید، چرا که آب استریل هیچ ماده نگهدارنده ای ندارد. مواد نگهدارنده موجود در برخی مایعات عوارض جانبی زیادی به همراه دارند که با علائم زیر همراه است:
- نفس نفس زدن ناگهانی
- فشار خون پایین
- ضربان قلب خیلی آهسته
- قبل از انجام هر نوع جراحی به پزشک یا دندانپزشک خود اطلاع دهید که در حال مصرف داروی سوماتروپین یا هر داروی دیگری هستید.
سوماتروپین برای سالمندان
دکتر ندا فرزانه متخخص اعصاب و روان در مورد عوارض دارویی سوماتریپتان در سالمندان بیان می کند که افراد مسن، نسبت به عوارض این دارو حساس تر هستند، به ویژه این دارو بر روی قند خون تاثیر می گذارد یا منجر به التهاب مچ پاها می شود.
سوماتروپین در بارداری
داروی سوماتروپین در دوران بارداری تنها در صورت نیاز مصرف شود. در مورد خطرات و مزیت های مصرف داروی سوماتروپین در دوران بارداری با پزشک مشورت کنید.
مشخص نیست که آیا سوماتروپین وارد شیر مادر می شود یا خیر، بنابراین در مورد مصرف سوماتروپین در دوران شیردهی با پزشک مشورت کنید.