تولد فرزند، تاثیرات مهمی در سکس با همسر و رضایت جنسی بعد رابطه زناشوئی دارد. “فضای شخصی” و یا به تعبیر دیگر “حریم شخصی” که در قسمت اول این مقاله با عنوان “تغییرات رفتارهای جنسی بعد از تولد فرزند- قسمت اول” به طور مختصر به آن اشاره شد، میتواند در این موقعیت معنای دیگری داشته باشد. بدین معنی که پدر و مادر بعد از اینکه فرزندشان به دنیا آمد، مجبور به رعایت برخی موارد برای برقراری تعادل مجدد در زندگی با رعایت هم اصول فرزندپروری و هم زوج درمانی می باشند.
شاید یکی از دلایلی که زن و شوهر بعد از تولد نوزاد مجبور می شوند که بعضی تغییرات را حتی در محیط زندگی پیرامون خود ایجاد کنند،این است که نیازهای نوزاد می تواند با زندگی روزمره زن و شوهر تداخل داشته باشد.
از یک طرف، نوزاد نیازهای متعددی دارد که می تواند با ریتم معمول زندگی زن و شوهر بعد از زایمان تداخل داشته باشد. یکی از مهمترین نیازها همین “شیر خوردن مکرر نوزاد در طول شب” است که می تواند با خواب کافی شبانه مادر و پدر مشکل ایجاد کند.
خانم دکتر ندا فرزانه بورد تخصص روانپزشکی در ادامه مطلب ذکر میکند که تغییرات فیزیولوژیک و هورمنی زن بعد از زایمان می تواند مرد و زن را مجبور کند که تدابیری را برای حفظ آرامش نوزاد،پدر و مادر یعنی کل اعضای خانواده اتخاد نمایند. مشاور خانواده و زوج درمانگر هر کدام به نوبه خود می توانند راهنمائی های لازم را به زن و شوهر در این زمینه ارائه دهند.
اهمیت این نکته این است که با توجه به اینکه زندگی اکثر ما به این صورت است که در آپارتمانهایی با متراژهای پایین زندگی میکنیم، شاید فضای شخصی مناسبی برای اینکه پدر و مادر بتوانند اتاق مستقلی برای کودک فراهم کنند،مهیا نباشد. در ادامه موضوع شاید نیاز باشد که حتی از روانشناس کودک و نیز متخصص نوزادان و اطفال نیز که در این حیطه اطلاعات کافی دارند نیز دراین زمینه کمک بگیرند.
دکتر فرزانه روانپزشک ذکر می کند که یکی دیگر از اهداف این مقاله تاکید این مطلب برای خوانندگان محترم سایت ایشان است که بعد از زایمان یکسری تغییراتی در میل جنسی خانمها به دلایلی که در بالا به آن اشاره شد،ایجاد میشود. اهمیت اطلاع داشتن از این مطلب این است که موانعی که میتواند تأثیرات منفی بر روی روابط مادر و پدر داشته باشد را از قبل دانسته و از وقوع آن جلوگیری بکنیم.
دکتر فرزانه متخصص اعصاب و روان بیان می کند که طبق برخی از مقاله های معتبر علمی مشخص شده است که ممکن است حتی تا مدتها بعد از زایمان نیز در بعضی از خانمها هیچگونه میلی برای رابطة جنسی با همسر ایجاد نشود که این مسئله به نوبه خود میتواند باعث مشکلات بسیار جدی در تحکیم روابط خانواده شود. البته بیان کردن این مسائل و آموزش دادن این نکات به پدر و مادر بعد از متولد شدن فرزندشان می تواند کمک بسیار زیادی برای رفع احتمالی این مشکلات بکند.
مقاله های دیگری نیز نشان داده است که در اکثر زوجین ، حدود دو ماه حداقل بین شروع رابطة جنسی بعد از زایمان فاصله ایجاد میشود. میل به رابطه جنسی در بسیاری از خانمها بعد از زایمان کاهش می یابد که مدت زمانی طول می کشد تا اینکه مجددا میل جنسی به سطحِ قبلیِ قبل از رابطة جنسی بازگردد. البته همان طور که قبلا نیز ذکر شد، تغییرات هورمونی ای که بعد از زایمان و حاملگی رخ میدهد، نقش بسیار چشمگیری در این مسئله دارد. در بعضی از مطالعات نشان داده شده که حدود دو سوم خانمهایی که زایمان واژینال داشتند، بعد از رابطة جنسی به علت درد بعد از زایمان و یا خشکی واژن مشکلاتی را تجربه می کنند که باید حتما این مسئله را با متخصص زنان و زایمان مطرح کرد تا درمانهای مناسب در این زمینه و راهنمائی های مناسب برایشان ارائه شود.
بنابراین به نظر میرسد که کاهش نیاز به رابطة جنسی بعد از زایمان میتواند علل متعددی داشته باشد که نیاز دارد که از ابعاد متعددی به این مسئله پرداخته شود. دردِ بعد از رابطه یا در حین رابطه میتواند شایعترین علتِ تاخیر در بازگشت خانم بعد از زایمان به سیکلِ طبیعی رابطه جنسی با همسرش باشد.
البته تمام این مواردی که ذکر شد، در صورتی می تواند بیان شود که آن خانم بعد از زایمان مورد محبت و توجه کافی از طرف همسرش واقع شود. همچنین اعتماد به نفس کافی از طرف شوهر به خانم برای اینکه همچنان برای همسرش جذاب است، وجود داشته باشد و سایر موارد لازم از لحاظ روانی و بهبود صمیمیت زوجین نیز وجود دارند.
در ادامه مطلب دکتر ندا فرزانه روانپزشک ذکر می کند که خانمها و آقایون یعنی به اصطلاح پدران و مادران آینده باید قبل از زایمان به تغییرات احتمالی ای که بعد از زایمان میتواند بر روی سبک زندگی و سبک رابطة جنسی شان تأثیر بگذارد اطلاعات لازم را کسب نمایند. البته توصیه بعدی ایشان این است که در موارد لزوم لازم است که مشاوره های لازم توسط روانپزشک،روان درمانگر، خانواده درمانگر و سکس تراپیست در مورد تغییرات فیزیولوژیک احتمالی از طریق تغییرات بر روی هورمونهای خانم و نیز تغییرات روانشناختی زنان و مردان داده شود.
در بعضی دیگر از مقالات نیز حتی به بدتر شدن رابطة جنسی پدر و مادر و بازنگشتن آن به سطح قبل از زایمان نیز اشاره کرده اند که این مسئله نادر است اما میتواند اتفاق بیفتد که تأثیرات غیر قابل برگشتی بر روی روابط زن و شوهر و خانوادة نیز می تواند بگذارد.
از دیدگاه روانشناختی باید گفت که علل متعددی میتواند برروی بدتر شدن روابط عاطفی و جنسی پدر و مادر بعد از زایمان تأثیر بگذارد که از این موارد میتوان به مشکلات و اختلافات بین زن وشوهر ، افسردگی خانم بعد از زایمان ، مشکلات مالی و تنگناهای اقتصادی که بعد از تولد نوزاد نیز میتواند بدتر شود،اشاره کرد.
همانطور که قبلا نیز اشاره شد، تغییرات هورمونی که در دوران حاملگی و بعد از زایمان در خانمها ایجاد میشود، می تواند هم تأثیرات جسمی و هم تأثیرات روانی بسزایی را به همراه داشته باشد.
طبق نظر دکتر فرزانه که در تهران فعالیت می کند، متاسفانه دراغلب موارد تأثیرات روانی که ناشی از تغییرات هورمونی بر روی روان خانمها در دوران حاملگی و زایمان است، نادیده گرفته میشود . البته توجه این مسئله بسیار مهم است چون اختلالهای روانی که در دوران حاملگی و زایمان رخ بدهد، میتواند تأثیرات منفی بسیار زیادی بر روی مادر ، پدر و کودک و سایر اعضای خانواده بگذارد.
یکی دیگر از مهمترین عواملی که میتواند باعث بدتر شدن روابط جنسی پدر و مادر بعد از زایمان بشود، بیماری اختلال افسردگی دوران حاملگی و بعد از زایمان است. درمان این بیماری هم نیاز به تشخیص و درمان توسط روانپزشک البته بعد از بررسی توسط متخصص زنان و زایمان دارد.
نکته پایانی خانم دکتر ندا فرزانه، روانپزشک و روان درمانگر برای خوانندگان محترم این مقاله این است که همانطوری که قبلا نیز اشاره کرده ام، پیشگیری بهتر از درمان است. به زبان ساده باید گفت همانطوری که پدران و مادران بعد از اینکه خبر حاملگی را متوجه می شوند به دنبال تهیه سیسمونی ، لباس ، و یا امکانات رفاهی برای نوزاد هستند، توصیه می شود که باید به آرامش روانی نوزاد و خانوادة خود نیز ارزش قائل شده و در این زمینه راهکارهای لازم را از متخصصین محترم که این موارد را ارزیابی میکنند، اتخاذ کنند تا آسیبی به روابط بین زوجین و خانواده وارد نشود.