بیماری اعتیاد جنسی از شدیدترین بیماری های اختلال جنسی است. از لحاظ آماری مشخص شده است که حدود ۳ تا ۶ درصد مردم از “بیماری اعتیاد جنسی” رنج می برند که البته در کشور ما مطالعه آماری دقیقی در زمینه اینکه چه میزان افراد مبتلا به اعتیاد جنسی هستند یا خیر وجود ندارد. اعتیاد جنسی در هر دو جنس زن و مرد مشاهده شده اما از نظر آماری، شیوع این بیماری در آقایان بیشتر از خانم ها است.

مقوله اعتیاد مقوله ای هست که از آن در پزشکی به عنوان بیماری یاد میشود. علت‌ های مختلفی در مورد اینکه اعتیاد به عنوان بیماری یاد میشود توسط طرفداران این مسئله مطرح شده ولی از طرف دیگر، مواردی بر علیه اینکه اعتیاد نوعی بیماری  است، مطرح شده  مثلا اینکه نوعی رفتار نادرست که آن فرد معتاد هیچ وقت خوب نمی شود.

یکی از اهداف نگارش این مقاله توسط دکتر ندا فرزانه متخصص اعصاب و روان این است که بیان شود که چه تغییرات ساختاری در مغز فردی که اعتیاد جنسی دارند، وجود دارد و هدف این نیست که این نظریه ها را تائید و یا رد کرد بلکه صرفاً نتایج مقالات و بررسی های علمی در این مقاله توسط دکتر فرزانه برای علاقه مندان با توجه به سوال های بسیار زیادی که در این زمینه به صورت آنلاین از ایشان پرسیده میشود، بیان شده است.

از خصوصیات اصلی “اعتیاد به رابطه جنسی ” این است که فرد نیاز روانی شدید به داشتن روابط جنسی دارد و با توجه به اینکه این نیاز شدید است، احتمالا فرد چندین مرتبه هم برای اینکه این نیاز روانی را کنترل کند، تلاش کرده است ولی به تنهایی نتوانسته این مسئله را کنترل کند. در این موارد، با وجود این که اعتیاد به رابطه جنسی می تواند عواقب خیلی زیادی بر روی زندگی زناشویی، زندگی با همسر، فرزندان، مسائل شغلی و یا مسائل مالی فرد بگذارد، باز هم فرد نمی تواند این میل سیری ناپذیر به رابطه جنسی را کنترل کند. به این معنی که وقتی که ما از واژه “بیماری اعتیاد جنسی” استفاده می کنیم، باید برای اینکه اسم بیماری را بر روی این مسئله گذاشت، حتماً حداقل خصوصیات ذکر شده بالا در رفتار فرد وجود داشته باشد.

هدف دیگر دکتر ندا فرزانه روانپزشک تاکید کردن بر این نکته است که تشخیص بیماری اعتیاد جنسی فقط توسط روانپزشک بعد از بررسی دقیق گذاشته می شود و نباید بر اساس حدس و گمان این بیماری را مطرح کرد. به طور مثال اگر آقا یا خانمی بیان کند که “شوهر یا زن من بعد از این که موبایلش را چک کردم، متوجه شدم به همکاران جنس مخالف دیگرش مرتبا پیامک رد و بدل می کند، روابط جنسی متعدد دارد و از روانپزشک سوال میکنند که “لطفاً به ما بفرمایید که آیا همسر ما مشکل جنسی دارد یا خیر؟”.

راهکاری که توسط روانپزشک داده می شود این است که “صرفاً با در نظر گرفتن این مورد که شما همسرتان با افراد دیگر چت کرده است، بدون ویزیت شدن توسط روانپزشک نمی توان تشخیص بیماری اعتیاد جنسی را گذاشت. در مورد تشخیص این بیماری باید گفت که تشخیص این بیماری فقط و فقط با بررسی روانپزشک و بعد از انجام اقدام های تشخیصی لازم که در هر فرد متفاوت است، می باشد. بعضی از این اقدام های تشخیصی در صورت لزوم و شک به مسائل مرتبط با مشکلات مغزی عبارتند از:

آزمایش خون، اسکن کمی مغز(MRI) ،(QEEG)ام آر آی، سی تی اسکن، بررسی توسط فوق تخصص غدد از لحاظ هورمن ها و موارد دیگر.

چند درصد از افراد مبتلا به اعتیاد جنسی بیماری خود به روانپزشک مراجعه می کنند؟

من و اعتیاد جنسی؟؟؟

یکی از مهمترین مواردی که در فرد با اعتیاد جنسی شایع است این که وقتی که به او بعد از بررسی ‌های دقیق روانپزشکی اعلام می‌ شود که شما بیماری اعتیاد جنسی دارید و باید تحت درمان های دارویی و یا غیردارویی قرار بگیرید،این مورد را نمی پذیرد. “من و اعتیاد جنسی؟!! اصلاً مگر چنین چیزی در مورد من امکان ‌پذیر است؟ من فقط آدمی هستم که تنوع طلب هستم و نیاز دارم روابط جنسی داشته باشم.”

متاسفانه در بسیاری از موارد، فرد به روانپزشک و یا روانشناس برای درمان خود مراجعه نمی کند تا این که بعداً متأسفانه عواقب مالی،خانوادگی،طلاق و مشکلات زیادی دامنگیر او و خانواده اش شده تا با اکراه درصد کمی از آنها مجددا به مطب روانپزشک مراجعه کنند.

آیا بین اعتیاد جنسی با بیماری های مقاربتی جنسی ارتباط هست؟

متاسفانه یکی از مهم ترین بیماری هایی که این فرد را تهدید می‌کند، بیماری های جنسی مقاربتی مثل سفلیس، ایدز، هپاتیت B، هپاتیت C و سوزاک است.

تغییرات مغزی در فرد با اعتیاد جنسی

اینکه آیا قبل از اینکه فرد مبتلا به اعتیاد به رابطه جنسی شود این مسئله وجود داشته و یا اینکه بعد از ابتلا به اعتیاد جنسی تغییراتی در ساختار سلول های مغزی رخ داده است، مورد مناقشه است و احتمال هر دو تئوری مطرح است. در مورد اینکه چه تغییرات مغزی در نواحی خاصی از مغز افراد مبتلا به اعتیاد به رابطه جنسی رخ داده است و یا از قبل وجود داشته است، تحقیقات زیادی توسط متخصصان در زمینه نوروساینس انجام شده که نتایج مقالات نیز موجود است. بر اساس یکی از مهم ترین مقالات ثابت شده است که قسمت های مهمی از مغز که نواحی “پاداش در مغز” نام دارند، در افراد مبتلا به اعتیاد جنسی تغییراتی دارد. این تغییرات در روش هایی که تغییرات متابولیسم و یا ساختاری مغز را بررسی می‌کنند، قابل بررسی هستند که این روش ها در موارد لزوم عبارتند از ام آر آی، سی-تی اسکن، FMIR، QEGG، نقشه مغز و یا موارد دیگر.

آیا اعتیاد جنسی با انحراف جنسی متفاوت است؟

بیماری اعتیاد جنسی با انحراف جنسی متفاوت است. اینکه فرد مبتلا به بیماری اعتیاد به رابطه جنسی فردی مبتلا به انحراف جنسی است یا خیر نیز مسئله ‌ای است که از لحاظ شرعی، فرهنگی، جامعه و یا پزشکی نیز مورد مناقشه است. انحراف جنسی انواع مختلفی دارد. افرادی که مبتلا به انحراف رابطه جنسی هستند، دارای رفتارهای بیمارگونه ای هستند مثلاً افرادی که تمایل به رابطه جنسی با کودکان دارند (پدوفیلیا)،مبدل پوشی، پوشک-خواهی یا اینفنتلیسم.در سایت نیز مقاله ‌ای با عنوان “نوعی انحراف جنسی نادر پوشک خواهی” برای علاقمندان در سایت موجود است.

البته خوشبختانه در سال‌ های اخیر، انجمن مبتلایان به “اعتیاد جنسی بی نام” نیز در ایران راه ‌اندازی شده است که در شهرهای مختلفی نیز شعبه دارد؛البته گروه هایی به نام “گروه های هم-یاری” وجود دارند که با انجام اصول ۱۲ قدم در درمان اختلال اعتیاد به رابطه جنسی به صورت خودجوش درمان های مفیدی را انجام می دهند که درمان ‌های غیردارویی خاص خودشان را دارند.

آیا افراد مبتلا به اعتیاد جنسی مبتلا به بیماری روحی روانی هستند؟

یکی از مهم ‌ترین مسائل در فردی که مبتلا به اعتیاد به رابطه جنسی است و تحت درمان توسط روانپزشک و سکس تراپیست قرار نگرفته است، میتواند مبتلا بودن به بیماری‌های روانی باشد. متاسفانه عوارض روانی در خانم‌ های مبتلا به اعتیاد جنسی بر اساس بررسی‌ های مطالعات روانپزشکی و روانشناختی بیشتر و شدیدتر از آقایان مبتلا است. از مهم ترین اختلالات روانپزشکی در زنان و مردان مبتلا به اعتیاد جنسی عبارتند از: بیماری دو قطبی شدید و درمان نشده، بیماری های افسردگی اساسی شدید، اعتیاد به مواد و بعضی از انواع اختلالات شخصیت.

از مهمترین عوارض روانی در خانم‌ های مبتلا به اعتیاد جنسی عبارتند از:

بیماری های افسردگی، بیماری های اضطرابی، مشکلات در روابط بین فردی و روابط جنسی با همسر.
در خانم هایی که مبتلا به اعتیاد جنسی هستند، ترس از اینکه انگ زن منحرف و یا مواردی از این قبیل را دریافت کنند حتی بعد از اینکه به روانپزشک نیز مراجعه کرده و درخواست کمک ‌کنند، بیشتر است که در نتیجه این افراد کمتر درمان خود را پیگیری می‌کنند.

بر اساس بررسی‌ های پزشک قانونی مشخص شده است که در آقایانی که مبتلا به اعتیاد رابطه جنسی هستند، در صورتی که تحت درمان توسط روانپزشک قرار نگیرند، خطر اینکه جرائم قانونی نیز مرتکب شوند، بالاتر است. بر اساس تحقیقی که در مجلات پزشکی قانونی در خارج ایران چاپ شده است مشخص شده که میزان تجاوز به زنان توسط مردانی که مبتلا به اعتیاد جنسی هستند بیشتر از مردانی است که مبتلا به اعتیاد جنسی نیستند.
بنابراین صحبت نهایی خانم دکتر ندا فرزانه این است که در فردی که احساس می ‌کند که از موارد ذکر شده خصوصیاتی را دارد حتماً به روانپزشک،روان درمانگر و سکس تراپ مراجعه کند تا از نظر ابتلا به این بیماری بررسی دقیق انجام شود چون در صورت عدم درمان اعتیاد جنسی، نه تنها به فرد بلکه به خانواده و جامعه نیز آسیب میرسد.
خوشبختانه در کشور ما نیز با توجه به اطلاع رسانی خوبی که توسط انجمن ‌های اعتیاد و کنفرانس های علمی متعدد در زمینه اعتیاد جنسی برگزار شده است روانپزشکان و سکس تراپیست های متعددی اطلاعات کافی در این زمینه را دارند و بیمار باید بداند که وقتی به روانپزشک حاذق مراجعه می‌کند، مورد قضاوت قرار نمی‌گیرد و می‌تواند تحت درمان های دارویی و یا غیردارویی مناسب قرار بگیرد.